Alzheimer – nieuwe inzichten

Het is niet normaal dat tegenwoordig zoveel mensen, en vaak op jongere leeftijd, worden getroffen door dementie. De angst om aan alzheimer te lijden, is algemeen verspreid. Daarbij heerst nog steeds de verkeerde opvatting dat dit een gevolg is van de vergrijzing en dat wie er door getroffen wordt, hopeloos verloren is.

Geheugen

Van nature verliest de mens zijn geheugen niet. De reden daarvoor is dat dit deel uitmaakt van een reeks elementaire veiligheidssystemen. De menselijke hersenen zijn erop ingesteld om alle herinneringen op te slaan en te allen tijde te reproduceren. Het verleden blijft deel uitmaken van het leven, zeker op hoge leeftijd als men met een gerust gemoed terug mag blikken op een rijk gevuld leven.

Tijdens een tv-uitzending over het verzet tijdens de 2e Wereldoorlog kwamen verzetslieden aan het woord, mannen en vrouwen van in de negentig, zelfs iemand van over de honderd. Opvallend was hun helder­heid van geest. Dramatische gebeur-tenissen blijven in het geheugen gegrift.
Dit waren geen uitzonderingen. Heel wat oudere mensen hebben een glashelder geheugen. Uiteraard zal iemand die fysiek aftakelt meer kans hebben dat zijn mentale vermogens achteruitgaan. Het heeft echter geen zin te beweren dat dementie een normaal verschijnsel is bij het ouder worden. Op alle leeftijden zijn er mensen met een olifantengeheugen en mensen die hun geheugen met een zeef vergelijken. Een minder goed geheugen is geen dementie en is géén verhoogd risico op dementie.

Leefwijze

Alzheimer is een van de vele soorten dementie, maar wel de meest voorkomende. Vasculaire dementie ontstaat door verstopping of degeneratie van bloedvaten in de hersenen. Alzheimer ontstaat doordat de cellen in de hippocampus afsterven. Het risico daalt als in dit gebied nieuwe cellen worden aangemaakt. Alzheimer kan afgeremd of genezen worden als de celgroei-activiteiten in dit gebied van de hersenen gestimuleerd worden. Men kan zelfs tijdens het aftakelingsproces door een gezonde en actieve levenswijze een ommekeer brengen in deze gevreesde ziekte. Op het ogenblik dat er weer celgroei in de hippocampus aanwezig is, verdwijnt alzheimer. Het probleem is echter dat, op het moment dat men zelf of de omgeving merkt dat er iets mis is, de ziekte al flink gevorderd is.
Sommige neurologen beweren dat bij de eerste zichtbare symptomen de ziekte al 10 à 15 jaar sluimerend aanwezig is.

Prof. Dr. Dale Bredesen van de Californische universiteit in Los Angeles (VS) zegt dat
alzheimer geneesbaar is als de patiënt erin slaagt de negatieve factoren in zijn individuele levenswijze op te heffen. Na een intensieve omschakeling in de levenswijze van ongeveer 6 maanden waren 8 op de 10 patiënten die aan alzheimer in aanvangsstadium leden, genezen. Critici zullen dit meteen van tafel vegen en spreken over het geven van valse hoop. Toch is dit experiment waardevol en opent het nieuwe mo-gelijkheden op het vlak van preventie en het afremmen van de ziekte, terwijl in een vroeg stadium genezing mogelijk wordt. Overschakelen op een gezonde voeding en een natuurlijke levenswijze lijkt voor veel mensen een grote opgave, maar dat is niet zo. Iedere verandering kost aanvankelijk veel moeite, maar in de strijd tegen alzheimer is niets te veel.

Oorzaken

Een zekere verklaring voor de toename van dementie is ongetwijfeld de milieuvervuiling, het massaal gebruik van pesticiden, voedingsadditieven, bepaalde medicijnen en de vele andere gifstoffen waarmee iedereen in contact komt. Er is ook altijd een individuele factor, want niet iedereen in dezelfde situatie krijgt alzheimer. Er treedt een vergiftiging op in de hersenen waardoor de celvernieuwing wordt afgeremd. Sint-janskruid wordt vermeld als mogelijk tegengif. Stress werkt neurotoxisch en vermindert de vorming van nieuwe hersencellen. Een positieve instelling gaat samen met het in stand houden van sociale vaardigheden, en speelt een grote rol in de strijd tegen alzheimer. Actief leven, goed waarnemen, bewust met alles omgaan is de opdracht, want we kunnen alleen onthouden wat we goed hebben opgeslagen. De kwaliteit van de slaap speelt een belangrijke rol in de preventie tegen dementie.
Tijdens een diepe slaap ontstaat er een regeneratieve groei van de hippocampus. Onderzoekers hebben al vaker gewezen op het belang van beweging, echter zonder te overdrijven. Meer bewegen betekent een betere doorbloeding, dus ook een betere doorbloeding van de hersenen en dat betekent een betere afvoer van toxines.

Voeding

Een belangrijke pijler in de alzheimer-therapie is de voeding; gezonde voeding is de basis van het leven. Om dementie te voorkomen of te genezen heeft men echter meer nodig dan een algemene gezonde voeding. Welke voedingsmiddelen hebben invloed op de hersenen? De hersenen voeden zich met natuurlijke suikers uit fruit en honing, maar ook met suikers die omgezet worden uit zetmeel, zoals uit wortel- en knolgewassen of volle granen. Noten staan bekend om hun gezonde vetten, maar zij bevatten eveneens natuurlijke suikers. Deze suikers zijn zo belangrijk omdat ze samen met vitamines van het B-complex en mineralen als calcium en magnesium worden opgenomen, en zorgen voor een verhoogde energiestofwisseling. De grootste vijand voor onze hersenen is industriesuiker, ook wel toegevoegde suikers genoemd. Hoewel het om dezelfde suiker gaat, is de afwezigheid van vitamines en mineralen fataal voor onze gezondheid. Zoetstoffen vervangen alleen de zoete smaak, maar niet de suiker.

Naast erfelijke en individuele factoren zijn er veel aspecten die een bijdrage leveren aan het ontstaan van dementie: het vervuilde milieu, de vele gifstoffen waarmee we ongewild in aanraking komen, het gebrek aan verse voedingsmiddelen, het massaal gebruik van industrievoeding, de toegevoegde suiker, stress en vele individuele en maatschappelijke problemen. We leven allemaal in een vervuilde en vergiftigde wereld vol stress en spanningen, en toch lijdt niet iedereen aan dementie.
De individuele weerstand speelt bij alle ziektes een rol.

Alzheimer verloopt in 3 fasen:

• Fase 1: Licht geheugenverlies, humeurwisseling, subjectieve verhoogde geestelijk spanning, zelfs bij gewone taken. Men reageert trager dan voorheen. De patiënt is zich bewust van zijn mentale achteruitgang.

• Fase 2: Men herinnert zich alleen nog dingen uit het verre verleden, maar geen recente gebeurtenissen. Het oriëntatie­vermogen gaat sterk achteruit. Er treedt onrust en ongeduld op, men voelt zich overspannen.

• Fase 3: Dit wordt de terminale of eindfase genoemd. Men verliest zijn persoonlijkheid. Het verlies aan geheugen en herkenningsvermogen wordt compleet.
De patiënt heeft permanent hulp nodig.

Laat het zover niet komen.

Jan Dries

www.europeseacademie.be