Onze biologische klok

In de traditionele Chinese visie op het functioneren van het menselijk lichaam is het energiesysteem een belangrijk fundament. Hier maken we bij acupunctuurbehandelingen dankbaar gebruik van.

Via een netwerk van meridianen – energiebanen – stroomt de energie langs alle organen, spieren, het zenuwstelsel en andere structuren. Ieder mens heeft 12 hoofdenergiebanen in het lichaam. Elke baan draagt de naam van het orgaan waar deze mee verbonden is. De energie stroomt continu van de ene baan door naar de volgende, volgens een vaste route en met een vast ritme. Dit ritme is gekoppeld aan de cyclus van dag en nacht, aan de hoeveelheid daglicht die door een daarvoor gevoelig eiwit in ons lichaam wordt opgevangen. Het ritme is ook meetbaar via de lichaamstemperatuur en de melatoninespiegel.

Het meridianensysteem heeft in zich dat iedere energiebaan 2 uur achter elkaar extra sterk en actief is. Met 12 hoofdmeridianen x 2 uur is er dus een 24-uurs ritme in het lichaam. De hartmeridiaan is bijvoorbeeld midden op de dag, van 11 tot 13 uur op maximale sterkte. Dit is de tijd dat de zon op zijn hoogtepunt staat en de warmte daarvan de volle kracht heeft. Twaalf uur later, om middernacht, is de energie in de hartmeridiaan op het laagste niveau. Dan is de galblaasenergie op zijn hoogtepunt. In bijgevoegd figuur is deze orgaanklok af te lezen.

Iedere energiebaan verzorgt de energie van het bijbehorende orgaan, maar heeft ook een aantal nevenfuncties. De longmeridiaan verzorgt de energie van de longen, maar heeft ook een aandeel in onze vochtbalans en in de verzorging van de huid. Op emotioneel gebied reguleert het onze manier van omgaan met verdriet.

Door in harmonie met deze klok te leven, zit je in een natuurlijk ritme, wat het lichaam zeer ten goede komt. Dan kan het lichaam goede energie opbouwen en ontspannen. In het schema is te zien dat de dikke darm ‘s morgens vroeg actief is. Veel mensen moeten kort na het opstaan hun ontlasting kwijt. Daarna is de maagmeridiaan op volle sterkte, een goed moment voor een gezond ontbijt. Ga je midden in de nacht eten, dan verloopt de vertering minder goed en raakt het lichaam uit balans. Het is geen enkel probleem als dat af en toe gebeurt, maar als zo’n ritmeverstoring vaak voorkomt, creëer je fysieke ongemakken die tot ziektes kunnen leiden.

Andersom is de klok ook bruikbaar om af te lezen waar energiezwaktes zitten. Word je vaak in de nacht tussen 2 en 3 uur wakker, dan komt de energie van de lever niet voldoende op sterkte. Het is dan goed om te kijken wat die leverenergie belast of verstoort. Dat kan een storing in het orgaan zelf zijn of overbelasting door alcohol- of medicijngebruik. In de overgang zie je dit regelmatig door alle hormonale schommelingen, wat de lever extra energie kost. Wellicht zijn stress of woede emoties die de leverenergie onder druk zetten. Met acupunctuur is het dan goed mogelijk om die leverenergie op te bouwen en zo de balans te herstellen.

Lig je rond middernacht onrustig te woelen in je bed, kun je niet in slaap komen, kijk dan eens ‘wat voor gal je eigenlijk zou willen spuwen’. Wat veroorzaakt je boosheid? Iedere energiebaan verzorgt een emotie. Ook in een gezond lichaam kunnen emoties zoveel energie vragen dat lichamelijke functies verstoord raken. Dat kun je dan met name zien in de bijbehorende blokuren, in dit voorbeeld in de tijdspanne dat de galblaasmeridiaan extra sterk zou moeten zijn.

De hoofdpijn of dufheid die mensen nogal eens ervaren rond 4 uur ‘s middags, tijd van de blaasenergie, kan meestal verholpen worden door goed te drinken. Als dit dagelijks terugkomt, is het een signaal om meer aandacht te besteden aan de hoeveelheid vocht die je per dag binnenkrijgt. Als dat vocht echt voldoende is, kan een acupuncturist kijken waarom die energie laag is. Zit er een blokkade of leegte in de blaasenergie of zijn er mogelijk andere factoren van nevenfuncties die veel energie vragen?

Veel mensen hebben aan het einde van de middag behoefte aan iets te eten. Met gezouten producten wordt de energie van blaas en nier gestimuleerd. Normaal is die rond dat tijdstip op goede sterkte, maar als die onvoldoende is, kan een hartig hapje een goede stimulans zijn. Het lichaam geeft aan dat er behoefte is aan ondersteuning van de energie en op dat moment is het goed om iets zouts te nemen… en niet te grijpen naar een zoete snack.

Ook een jetlag is te verklaren door een biologische klok die van slag is geraakt. Deels wordt het lamme gevoel veroorzaakt door de vermoeidheid van een lange reis met slaapgebrek. Na de landing in een andere tijdzone heeft het lichaam echter een aantal dagen nodig om de interne biologische klok gelijk te zetten met de zonnetijd van de nieuwe locatie. Zeker tegen de klok in vliegen, in oostelijke richting, vraagt meer tijd van ons lichaam om weer ‘gelijk’ te gaan lopen. Een specifieke acupunctuurbehandeling kan die koppeling versneld herstellen. De gevolgen van nachtdiensten – die regelmatig grote verschuivingen in het dag- en nachtritme inhouden – laten zich raden. Het omschakelen naar andere kloktijden kost het lichaam steeds weer extra energie, met gezondheidsrisico’s tot gevolg.

Vanaf 21 uur wordt de drievoudige verwarmer actief. Dat is een meridiaan die verschillende energiesystemen en meerdere organen verbindt en een belangrijke rol speelt bij onze totale energieopbouw. Dit is de tijd van de dag waarin we meestal rustig afbouwen, in voorbereiding op de nacht. Voor mensen die neigen naar oververmoeidheid of een burn-out is het dus heel belangrijk ‘s avonds de rust te zoeken en op tijd naar bed te gaan. Dit zijn echt uren om goed te herstellen. Ook voor vrouwen die moeite hebben om zwanger te worden, is het belangrijk om een goede energie op te bouwen. Het kan enorm helpen op tijd naar bed te gaan en te leven volgens het ritme van de biologische klok.

Tussen 19 en 21 uur is de pericard of hartconstrictor-meridiaan sterk. Deze energie draagt bij aan de bescherming van het hart, helpt mee de bloeddruk te reguleren en heeft invloed op de bloedcirculatie. Heb je het in die uren opvallend koud of heb je juist extreem warme handpalmen, dan zijn dat signalen om die energie eens goed te laten bekijken.

Door te leven naar het ritme van onze biologische klok kun je op eenvoudige wijze een positieve bijdrage leveren aan je eigen energie en gezondheid.

Carla van de Kamp

info@acupunctuuroldemarkt.nl